Depuis la fondation du monde (Matthieu 13,1-11) Hier spreken we Nederlands - English spoken too !

Matthieu 13

²⁴ Il leur proposa une autre parabole: «Il en va du Royaume des cieux comme d'un homme qui a semé du bon grain dans son champ.

²⁵ Pendant que les gens dormaient, son ennemi est venu; par-dessus, il a semé de l'ivraie en plein milieu du blé et il s'en est allé.

²⁶ Quand l'herbe eut poussé et produit l'épi, alors apparut aussi l'ivraie.

²⁷ Les serviteurs du maître de maison vinrent lui dire: ‹Seigneur, n'est-ce pas du bon grain que tu as semé dans ton champ? D'où vient donc qu'il s'y trouve de l'ivraie?›

²⁸ Il leur dit: ‹C'est un ennemi qui a fait cela.› Les serviteurs lui disent: ‹Alors, veux-tu que nous allions la ramasser?› -

²⁹ ‹Non, dit-il, de peur qu'en ramassant l'ivraie vous ne déraciniez le blé avec elle.

³⁰ Laissez l'un et l'autre croître ensemble jusqu'à la moisson, et au temps de la moisson je dirai aux moissonneurs: Ramassez d'abord l'ivraie et liez-la en bottes pour la brûler; quant au blé, recueillez-le dans mon grenier.› »

(…)

³⁴ Tout cela, Jésus le dit aux foules en paraboles, et il ne leur disait rien sans paraboles,

³⁵ afin que s'accomplisse ce qui avait été dit par le prophète: J'ouvrirai la bouche pour dire des paraboles, je proclamerai des choses cachées depuis la fondation du monde.

³⁶ Alors, laissant les foules, il vint à la maison, et ses disciples s'approchèrent de lui et lui dirent: «Explique-nous la parabole de l'ivraie dans le champ.»

³⁷ Il leur répondit: «Celui qui sème le bon grain, c'est le Fils de l'homme;

³⁸ le champ, c'est le monde; le bon grain, ce sont les sujets du Royaume; l'ivraie, ce sont les sujets du Malin;

³⁹ l'ennemi qui l'a semée, c'est le diable; la moisson, c'est la fin du monde; les moissonneurs, ce sont les anges.

⁴⁰ De même que l'on ramasse l'ivraie pour la brûler au feu, ainsi en sera-t-il à la fin du monde:

⁴¹ le Fils de l'homme enverra ses anges; ils ramasseront, pour les mettre hors de son Royaume, toutes les causes de chute et tous ceux qui commettent l'iniquité,

⁴² et ils les jetteront dans la fournaise de feu; là seront les pleurs et les grincements de dents.

⁴³ Alors les justes resplendiront comme le soleil dans le Royaume de leur Père. Entende qui a des oreilles!

Prédication :

            Selon Matthieu 13, verset 35, l’enseignement de Jésus en paraboles accomplit une prophétie. « J’ouvrirai ma bouche pour parler en paraboles ; je proclamerai ce qui a été caché depuis la fondation du monde. » Cette prophétie peut être trouvée au Psaume 78, verset 2. La voici : « J’ouvrirai ma bouche pour parler en paraboles ; je proclamerai les messages obscurs du passé. » Ce verset est le commencement d’un grand et ancien cantique religieux et historique que Matthieu utilise comme une prophétie métaphysique.

            C’est écrit en hébreu, puis traduit en grec, etc. jusqu’en anglais, ou en français. Les traducteurs et les commentateurs, chacun arrivant avec sa propre présupposition, choisissent entre une compréhension métaphysique et une compréhension historique du texte.

            Premièrement : métaphysique. Dans une note de bas de page, le commentateur français de la Traduction Œcuménique de la Bible affirme que la révélation des mystères divins requiert l’enseignement en paraboles. Mais si nous regardons d’abord la parabole de l’ivraie et du bon grain puis la soi-disant explication que Jésus donne de la même parabole, nous devons admettre que rien n’est révélé. Ce qu’on nous donne n’est pas une explication, mais une pauvre allégorie : un mot remplace un autre mot, c’est tout. Et pour ce qu’il en est de la fin des temps, les questions essentielles, quand, comment et qui est qui, demeurent.

            Notre propre hypothèse, pour ce qui concerne les mystères divins, c’est qu’ils doivent demeurer, et demeurent effectivement des mystères. Chacune de leur révélation signifie qu’ils sont des mystères depuis la fondation du monde, qu’ils demeureront des mystères jusqu’à la fin du monde, et plus encore après que l’espèce humaine aura disparu.

            Deuxièmement : l’histoire. Certains traducteurs et commentateurs choisissent de comprendre le Psaume 78 et ces citations comme un enseignement sur les temps anciens : l’histoire nous apprend quelque chose. Tôt ou tard les royaumes humains arrivent à leur fin et d’autres royaumes émergent, ou relèvent la tête, comme le royaume de Juda juste après la destruction du royaume d’Israël par l’empire Assyrien. C’est une vision totalement matérialiste de l’histoire, et de la théologie. Dans une vision apparemment moins matérialiste, celle du Psaume 78, si la tribu de Juda est la seule qui subsiste, c’est parce que finalement Dieu la choisit et choisit David, de la tribu de Juda, parce que la tribu d’Ephraïm a été désobéissante, infidèle, et a donc été balayée par Dieu qui est Seigneur de l’histoire. Ceci semble ne pas être du tout matérialiste, n’est-ce pas, sauf si l’on fait l’hypothèse que cette leçon métaphysique est donnée par les prêtres et les scribes de Juda ; c’est pour eux-mêmes et pour leur peuple qu’ils expliquent leur propre survie. Seuls les survivants écrivent l’histoire.

            Une telle compréhension matérialiste est plutôt embarrassante, parce qu’elle signifie que la révélation de Dieu, l’élection divine, et l’enseignement de Jésus en parabole ne sont rien de plus qu’une conscience particulière de soi qui fait face à une écriture particulière de l’histoire dans laquelle on se célèbre soi-même.

            Est-ce que la révélation de Dieu est une histoire que les gens se racontent à eux-mêmes ? Puisque c’est embarrassant, c’est intéressant. Une relation avec Jésus Christ, une relation avec Dieu, cela doit être embarrassant. En fait, c’est réellement une aventure. Et il y a beaucoup à apprendre de soi dans cette aventure.

            L’idée d’une certaine conscience de soi nous amène à une troisième compréhension de l’enseignement de Jésus en paraboles. Ces savoirs cachés ou mystérieux qui sont l’objet de l’enseignement de Jésus en paraboles ne sont pas si cachés et mystérieux. Ils sont cachés et mystérieux, mais réellement offerts à tous les regards depuis le commencement, depuis la page 10 ou quelque chose comme ça de chaque Bible, et c’est ce que le serpent dit, encore, et encore. Le serpent est si proche des humains qu’il est en quelque sorte leur plus proche et meilleur ami inconnu. Plus on prétend ne rien avoir affaire avec lui, plus il est proche. Le nier c’est se rendre, et le combattre c’est combattre pour lui. La tentation – la seule tentation dont traite le Notre Père – est cette chose que Jésus aborde dans son enseignement en paraboles, une chose qui n’est ni cachée, ni mystérieuse.

            L’enseignement de Jésus en parabole, peut-être toute la vie de Jésus, peut-être toute la révélation de Dieu, ne parle que de cela, et peut être résumé en une seule question redoutable : que voulons-nous être, des humains, ou des dieux. Question difficile pour chacun d’entre nous : que veux-tu être, une personne humaine, ou Dieu, un serviteur sans mérite, ou un seigneur, un humble croyant, ou un brillant je-sais-tout ? Comment veux-tu vivre, juste pour toi-même ou – comme Martin Luther le dit en latin – coram Deo, devant Dieu ?

            S’il est vrai que nous souhaitons n’être rien d’autre que des humains, nous sommes appelés à répondre à cette question, non pas une seule fois, mais assez souvent, et peut-être chaque jour. Nous sommes appelés à grandir dans la vie et dans la foi. Nous sommes appelés à surmonter l’unique tentation. Et c’est ainsi que l’enseignement de Jésus en paraboles est un don précieux, une nourriture précieuse et parfois amère. Elle nous nourrit afin que nous sachions qui nous sommes, et qui nous devons devenir.

            Nous sommes sur le chemin du royaume des cieux. Que Dieu nous y soit en aide. Amen

Matthew 13

²⁴ He put another parable before them, saying, "The kingdom of heaven may be compared to a man who sowed good seed in his field,

²⁵ but while his men were sleeping, his enemy came and sowed weeds among the wheat and went away.

²⁶ So when the plants came up and bore grain, then the weeds appeared also.

²⁷ And the servants of the master of the house came and said to him, 'Master, did you not sow good seed in your field? How then does it have weeds?'

²⁸ He said to them, 'An enemy has done this.' So the servants said to him, 'Then do you want us to go and gather them?'

²⁹ But he said, 'No, lest in gathering the weeds you root up the wheat along with them.

³⁰ Let both grow together until the harvest, and at harvest time I will tell the reapers, Gather the weeds first and bind them in bundles to be burned, but gather the wheat into my barn.'"

(…)

³⁴ All these things Jesus said to the crowds in parables; indeed, he said nothing to them without a parable.

³⁵ This was to fulfill what was spoken by the prophet: "I will open my mouth in parables; I will utter what has been hidden since the foundation of the world."

 ³⁶ Then he left the crowds and went into the house. And his disciples came to him, saying, "Explain to us the parable of the weeds of the field."

 ³⁷ He answered, "The one who sows the good seed is the Son of Man.

 ³⁸ The field is the world, and the good seed is the sons of the kingdom. The weeds are the sons of the evil one,

 ³⁹ and the enemy who sowed them is the devil. The harvest is the close of the age, and the reapers are angels.

 ⁴⁰ Just as the weeds are gathered and burned with fire, so will it be at the close of the age.

 ⁴¹ The Son of Man will send his angels, and they will gather out of his kingdom all causes of sin and all law-breakers,

 ⁴² and throw them into the fiery furnace. In that place there will be weeping and gnashing of teeth.

 ⁴³ Then the righteous will shine like the sun in the kingdom of their Father. He who has ears, let him hear.

Sermon:

            According to Matthew 13 verse 35, Jesus’ parabolic teaching fulfils a prophecy. "I will open my mouth in parables; I will utter what has been hidden since the foundation of the world." This prophecy can be found in Psalm 78, verse 2. Here it is: "I will open my mouth in a parable; I will utter dark sayings from of old." This verse is the beginning of an old great historical religious canticle that Matthew uses as a metaphysical prophecy.

            It is written in Hebrew, then translated to Greek, and so on to English, or French. Translators and commentators, each one coming with his own presupposition, choose between  metaphysical understandings, and a historical understandings of it.

           

            First: metaphysic. The French commentator of the Ecumenical Translation of the Bible affirms, in a footnote, that the revelation of divine mysteries requires the parabolic teaching. But if we consider the parable of the weeds of the fields first, and then the so called explanation by Jesus of the same parable, we must admit that nothing at all is revealed. It is not an explanation we have, but a poor allegory: a word replaces another word, and that’s all. Concerning the close of the age, the essential questions when, how, and who’s who, are remaining. Thus there is nothing like a revelation there.

            Our own assumption concerning divine mysteries is that they must remain and do remain mysteries. Any revelation of them always means that they are mysteries since the foundation of the world, remain mysteries until the end of the world, and even more so after the extinction of the human specie.

            Second: history. Some translators and commentators choose to understand Psalm 78, and its quotations, as a course on passed times: history teaches us something. Human kingdoms sooner or later always come to their end, and other kingdoms emerge or lift up their heads, such as the kingdom of Judah soon after the destruction of the kingdom of Israel by the Assyrian Empire. This is a totally materialistic vision of history, and of theology. In an apparently less materialistic vision, Psalm 78, if only Judah’s tribe remains, that’s because God finally chooses it, and chooses David of Judah’s tribe, for the reason that Ephraim tribe had been disobedient, unfaithful, and consequently whipped-out by God as Lord of history. This seems to be not materialistic at all, isn’t it, except if we assume that this metaphysic course is given by priests and scribes of Judah, dealing with their own survival for themselves and for their people. Only survivors write history.

            Such a materialistic understanding can be quite embarrassing since it means that God’s revelation, divine election and Jesus’ parabolic teaching are nothing more than a special self-consciousness facing a self-celebrating particular writing of history.

            Is God revelation a story people tell to themselves? As it is embarrassing, it becomes interesting. A relationship with Jesus Christ, a relationship with God must be embarrassing. It is actually an adventure. There is much to learn about us in it.

The idea of self-consciousness leads us to a third comprehension of Jesus’ parabolic teaching. Those hidden or mysterious knowledge that Jesus deals with in parabolic teachings are not that hidden and mysterious. They are hidden and mysterious, but before all eyes since the foundation of the world, or since the beginning of humanity, for one single reason: human people do not really enjoy seeing them, and most time do not want to see them at all.

Like gods – or better like God himself - you should be, you must be, you will be, said the serpent, since the very beginning, since page 10 or so of any Bible, and the serpent still says it again and again. The serpent is so close to humans that it’s in a way their closest unknown best friend. The more people claim having nothing to do with it, the closest it is. Denial is surrendering, and fighting against him is most time fighting for him. The temptation – the only temptation Our Father deals with – is this un-hidden and un-mysterious thing Jesus’s parabolic teaching deals with.

Dealing with it quite exclusively, Jesus’ parabolic teaching – maybe Jesus entire life – maybe the entire God’s revelation – must be summarized in a single very challenging question: what do we want to be, human people, or gods? Rough question for each of us: what do you want to be, a human person or God, an unworthy servant or a lord, a humble believer, or a brilliant know-it-all? How do you want to live, just all to yourself or – as Martin Luther said in latin – coram Deo, in front of God?

As far as we wish to choose to be nothing more than humans, we are called to answer this single question, not once, but quite often, maybe every day. We are called to grow up in faith and life. We are called to overcome the single temptation. That’s how Jesus’ parabolic teaching is a precious gift, a precious – sometimes bitter – food. It feeds us to know what we are, and what we have to become.

May God help us on our way to the kingdom of heaven. Amen

Mattheüs 13

²⁴ Jezus vertelde nog een gelijkenis. ‘U kunt zich het Koninkrijk van de hemelen ook zo voorstellen. Een boer zaaide goed graan op zijn land. ²⁵ Maar op een nacht, terwijl iedereen sliep, kwam zijn vijand en zaaide onkruid tussen het graan. ²⁶ Toen het graan begon te groeien, schoot ook het onkruid op. ²⁷ De knechten gingen naar de boer toe en zeiden: “Het veld waar u dat goede graan hebt gezaaid, staat vol onkruid!” ²⁸ “Dat heeft een vijand gedaan,” zei hij. “Zullen wij het onkruid ertussen uittrekken?” vroegen zij. ²⁹ “Nee,” antwoordde de boer. “Want dan trekken jullie het jonge graan ook mee. ³⁰ Laat ze maar samen opgroeien tot de oogst. Dan zal ik tegen de maaiers zeggen dat zij eerst het onkruid bijeen moeten halen en verbranden. Daarna kunnen zij het graan in de schuur brengen.” ’

³⁴ Telkens wanneer Jezus de mensen toesprak, vertelde Hij gelijkenissen, dat zijn verhalen met een diepere betekenis. Hij gebruikte voortdurend voorbeelden om duidelijk te maken wat Hij bedoelde. ³⁵ Een van de profeten had al gezegd: ‘Ik wil door middel van voorbeelden spreken en vertellen wat van het begin van de wereld af geheim is gebleven.’

³⁶ Jezus stuurde de mensen weg en ging naar huis. Zijn leerlingen kwamen bij Hem zitten en vroegen wat Hij bedoelde met de gelijkenis over het onkruid tussen het graan. ³⁷ ‘Luister,’ zei Hij. ‘Ik, de Mensenzoon, ben de boer die het goede zaad zaait. ³⁸ Het land is de wereld. Het goede zaad zijn de mensen die bij het Koninkrijk horen. En het onkruid zijn de mensen die bij de duivel horen. ³⁹ De vijand die het onkruid heeft gezaaid, is de duivel. De oogst is het einde van deze tijd en de maaiers zijn de engelen. ⁴⁰ Zoals in dit verhaal het onkruid bijeengehaald en verbrand wordt, zo zal het ook gaan bij het einde van deze tijd. ⁴¹ Ik, de Mensenzoon, zal mijn engelen erop uitsturen. Zij zullen alle verleidingen en alle slechte mensen uit mijn Koninkrijk bijeenhalen ⁴² en in de oven gooien. Daar zal het een en al wroeging, tranen en verdriet zijn. ⁴³ Maar de goede en gelovige mensen zullen in het Koninkrijk van hun Vader stralen als de zon. Wie oren heeft, moet ook goed luisteren!

Preek
Volgens Mattheüs 13, vers 35, vervulde het onderwijs in gelijkenissen van Jezus een profetie. "Ik wil spreken  in gelijkenissen, ik zal onthullen wat verborgen is sinds de schepping van de wereld." Deze profetie is te vinden in Psalm 78, vers 2. Daar staat: "Ik wil verhalen van het verleden, de diepe zin ervan onthullen." Dit vers is het begin van een oud religieus lied dat Matteüs gebruikt als een bovennatuurlijke profetie.
Het is geschreven in het Hebreeuws en in het Grieks vertaald, en vervolgens in andere talen. Vertalers en commentatoren kiezen tussen een bovennatuurlijk of een historisch begrip van de tekst - ieder komt met zijn eigen vooronderstelling.

Ten eerste: bovennatuurlijk. De Franse commentator van de oecumenische Bijbelvertaling zegt ergens in een voetnoot dat voor de openbaring van de goddelijke mysteriën onderwijs in gelijkenissen nodig is. Als we eerst kijken naar de gelijkenis van het onkruid en het koren en de zogenaamde verklaring die Jezus geeft van deze gelijkenis, moeten we erkennen dat er niets wordt geopenbaard. Hier wordt geen verklaring gegeven, maar een povere, andere invulling: een woord vervangt een ander woord, dat is alles. En wat betreft het einde der tijden blijven de essentiële vragen overeind: wanneer, hoe en wie is wie.
Onze eigen veronderstelling over de goddelijke mysteriën is, dat ze in stand moeten blijven, en ook echt mysteries moeten blijven. Elke openbaring van deze mysteries betekent dat ze sinds het ontstaan van de wereld, tot het einde van de wereld mysteries blijven, en zeker als de mens verdwenen zal zijn.

Ten tweede: de geschiedenis. Sommige vertalers en commentatoren kiezen ervoor om Psalm 78 en de citaten te zien als een les over de oude tijden: de geschiedenis leert ons iets. Vroeg of laat komen  menselijke koninkrijken tot een einde en ontstaan andere koninkrijken, of de oude komen weer terug, zoals het koninkrijk Juda kort na de vernietiging van het koninkrijk Israël door het Assyrische rijk. Het is een totaal materialistische kijk op de geschiedenis en op de theologie. Psalm 78 geeft een kennelijk minder materialistische visie, als de stam van Juda de enige overgeblevene is, dan is dat omdat God uiteindelijk kiest en wel voor David, uit de stam van Juda, omdat de stam van Efraïm ongehoorzaam is geweest, ontrouw, en dus werd weggevaagd door God die de Heer van de geschiedenis is. Dit lijkt helemaal niet materialistisch te zijn, tenzij wordt aangenomen dat deze bovennatuurlijke les wordt gegeven door de priesters en schriftgeleerden van Juda; zij leggen voor zichzelf en voor hun volk hun eigen overleven uit. Alleen de overlevenden schrijven geschiedenis.
Zo’n materialistisch begrip is nogal pijnlijk, want het betekent dat Gods openbaring, de goddelijke verkiezing, en het onderwijs van Jezus in gelijkenissen niets meer zijn dan een bijzonder zelfbewustzijn, dat geconfronteerd wordt met een bijzondere geschiedschrijving waarin men zichzelf verheerlijkt.

Is Gods openbaring een verhaal dat mensen aan zichzelf vertellen? Omdat dat lastig is, is het interessant. Een relatie met Jezus Christus, een relatie met God, dat moet lastig zijn. Feitelijk is het echt een avontuur. En er is veel te leren over onszelf in dat avontuur.

Het idee van een zeker zelfbewustzijn leidt tot een derde begrip van Jezus onderwijs in gelijkenissen. Deze verborgen of mysterieuze kennis die het onderwerp is van Jezus onderwijs in gelijkenissen, is niet zo verborgen en mysterieus. Ze is verborgen en mysterieus, maar al sinds de schepping, al sinds de eerste mens eigenlijk onder ieders neus. En daar is één enkele reden voor: mensen vinden het niet prettig om het te zien, en willen het ook meestal niet zien. Je zou goddelijk moeten zijn – of nog beter zoals God zelf moeten zijn. En dat zal je zijn, zei de slang al vanaf het eerste begin, vanaf ongeveer bladzijde 10 van elke Bijbel, en dat is wat de slang nog steeds zegt, opnieuw en opnieuw. De slang staat zo dicht bij de mens dat hij op een of andere manier hun meest nabije en onbekende beste vriend is. Hoe meer men zegt niets met hem te maken te hebben, hoe dichter bij hij is. Dit ontkennen, is zich overgeven, en dit bestrijden, is vechten voor hem. De verleiding - de enige verleiding die aan de orde is in het Onze Vader - is dat wat Jezus in zijn gelijkenissen bespreekt, iets dat niet verborgen is, noch mysterieus is.
Het onderwijs van Jezus in gelijkenissen, en misschien wel het hele leven van Jezus, en misschien wel de hele openbaring van God, gaat over niets anders dan dat, en kan worden samengevat in één lastige vraag: wat willen we zijn, mensen of goden. Dat is voor ons allemaal een moeilijke vraag: wat wil je zijn, een mens, of God, een onwaardige dienstknecht, of een heer, een nederige gelovige, of een briljante allesweter? Hoe wil je leven, leef je gewoon voor jezelf of - zoals Maarten Luther het zegt in het Latijn - Coram Deo, voor God?

Voor zover we niets meer dan mensen zouden willen zijn, zijn wij geroepen om deze enkele vraag te beantwoorden, niet een keer, maar vaak, misschien wel elke dag. Wij zijn geroepen om te groeien in het leven en in het geloof. Wij zijn geroepen om de unieke verleiding te weerstaan. En dit is waarom het onderwijs van Jezus in gelijkenissen een kostbaar geschenk is, een kostbaar en soms bitter voedsel. Het voedt ons zodat we weten wie we zijn en wie we moeten worden.
We zijn op de weg naar het koninkrijk der hemelen. Dat God ons daarbij helpt.

Amen